"اگر زد ، تو هم بزن!" یک عبارت کوتاه چند کلمه‌ای که به یک نسخه غلط اما رایج در گفتار تربیتی برخی از خانواده‌ها بدل شده است. حسام خراسانی، روزنامه‌نگار و مدرس مهارت‌های آموزشی_پرورشی در یادداشتی اختصاصی در خبرگزاری سلامت به نقد این گزاره غلط پرداخته است. این مدرس مهارت‌های آموزشی_پرورشی در این یادداشت به این پرسش پاسخ می‌دهد که خط مرزی در تعاملات اجتماعی کودکان کجاست؟
عبارت "اگر زد ، تو هم بزن!" یک گفتار غلط است. چرا؟ برای پاسخ به این چرایی در آغاز به این فرضیه پاسخ دهیم که آیا این عبارت می‌تواند کودک ما را در برابر خشونت ایمن سازد یا خیر؟ بدیهی است که این عبارت نه تنها محافظ کودک ما در برابر خشونت نیست بلکه او را در معرض خطر آسیب فیزیکی گاها جبران ناپذیر نیز قرار می‌دهد.
علاوه بر این باید به این نکته توجه کنیم که کنش‌گران خشونت در معرض آسیب‌های روحی قرار خواهند گرفت. نزاع و درگیری، احساسات منفی و هیجانات را در کودک شما همچون خشم، مجازات و کینه‌ورزی را افزایش خواهد داد.
سن ورود به دوره نوجوانی، سن ورود به دروازه آسیب‌های اجتماعی است، پس باید توجه کرد که کودک ناآرام با احساسات منفی می‌تواند بیشتر در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار گیرد.
بُعد دیگر تزلزل اخلاقی است که این عبارت در کودک ایجاد خواهد کرد، به مرور این عبارت این گزاره را در ذهن کودک تداعی خواهد کرد که پاسخ به یک امر غلط با یک کُنش غلط ممکن است. این تداعی آموخته‌های اخلاقی فرزندتان را زیر سوال خواهد بُرد و آن را با چالش روبرو خواهد کرد.
پس چه رفتاری باید داشته باشیم تا کودک‌مان را در برابر خشونت ایمن سازیم؟ به نگاه نگارنده یکی از مهم‌ترین آموزش‌های رفتاری در این موضوع، تعیین خط مرزی در تعاملات اجتماعی کودک است.
این یعنی کودک شما بداند در رابطه با دیگری یا دیگران چه حد و مرزی را باید رعایت کند. میزان فاصله ارتباطی میان کودک شما با آشنا و غریبه، پزشک، معلم، پلیس و روحانی باید برای کودک به طور ملموس تعریف شود.
ما با چه افرادی می‌توانیم رفتار صمیمانه داشته باشیم، شوخی کنیم؟ غذای خود را به اشتراک بگذاریم و از احساسات‌مان برایشان بگوییم؟
در تعاملات اجتماعی با فردی که خشونت خود را بروز می‌دهد، چگونه باید رفتار کرد. چگونه فاصله خود را با دیگران حفظ کنیم.
دوست صمیمی کیست؟ همکلاسی چه ویژگی دارد و تعامل‌مان با دیگر دانش‌آموزان مدرسه چگونه باید باشد. این‌ها را باید برای کودک تعریف و تبیین کرد.
کودک باید بداند که میزان صمیمت در هر رابطه متفاوت است.
شناخت و ادارک خطر را باید به کودک‌مان بیاموزیم محیط امن کجاست؟ محیط ناامن کجاست؟ در محیط پر ازدحام ما با چه خطراتی روبرو هستیم؟ در یک محیط خلوت ما با چه تهدیداتی می‌توانیم روبرو شویم. چه افرادی می‌توانند امنیت ما را به خطر بی‌اندازند؟ چگونه از آنان فاصله بگیریم و... .
این‌ها مواردی است که باید به کودک آموزش داد. کودکی که مرز تعاملات اجتماعی را می‌شناسد کمتر در معرض بروز خشونت قرار خواهد گرفت و در صورتی که در معرض خشونت قرار گیرد می‌تواند با کنترل هیجانات از محیط پر تنش خارج شود.
نظر شما